Kliknij ikonę by wydrukować: Drukuj
piątek, 08 maj 2009
Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
Stowarzyszenie Polsko-Serbołużyckie „Pro Lusatia”
Związek Serbów Łużyckich Domowina
Urząd Miejski w Namysłowie




„Jan Skala (1889-1945) działacz narodowy, publicysta i twórca”

 


Organizacja konferencji:

Dr Piotr Pałys „Pro Lusatia”, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Dr Mariusz Patelski Instytut Historii UO, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..pl

Data konferencji: 26 V 2009 r.
Miejsce obrad:
Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego,
ul. Strzelców Bytomskich 2 (sala im. prof. Leszka Kuberskiego)


Program konferencji:

11.00 – 11.20 Powitanie gości Dyrektor Instytutu Historii UO – prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz , Wiceprzewodnicząca Związku Serbów Łużyckich Domowina Zala Cyžowa, Dyrektor Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego w Opolu – Janusz Wójcik.
11.20 – 11.40 Prof. dr hab. Sławomir Nicieja (Uniwersytet Opolski), Leszek Kuberski – biograf Jana Skali,
11.40 – 12.00 Dr phil. hab. Peter Kroh (Neubrandenburg), Die „sorbische Frage“ und Jan Skalas Antworten
12.00 – 12.20 Prof. Dietrich Scholze-Šołta (Serbski instytut Budyšin – Instytut Serbołużycki Budziszyn), Śmierć na Dolnym Śląsku. Tragizm serbołużyckiego pisarza Jana Skali (1889-1945),
12.20 – 12.40 Juniorprof. dr Tomasz Derlatka (Institut za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity – Instytut Sorabistyki Uniwersytetu Lipskiego) Stary Šymko Jana Skali – arcydzieło serbołużyckiej nowelistyki czy utwór na poły grafomański?

Przerwa 12.40 – 13.10

13.10 – 13.30 Prof. dr hab. Marek Masnyk (Uniwersytet Opolski), Platforma wyborcza Związku Mniejszości Narodowych w republice weimarskiej,
13.30 – 13.50 Prof. dr hab. Dan Gawrecki CSc. (Uniwersytet Opolski), Jan Skala a Czechy. Przyczynek do biografii,
13.50 – 14.10 Dr Piotr Pałys (Stowarzyszenie Polsko-Serbołużyckie Pro Lusatia), Kontakty Jana Skali z Słowianami Południowymi,
14.10 – 14.30 Dr Edmund Pjech (Serbski instytut Budyšin – Instytut Serbołużycki Budziszyn), Publicistiska dźĕławosć Jana Skali z ćežšćom nowiny „Serbski dźenik” a časopis „Kulturwehr”,
14.30 – 14.50 Mgr Jan Morawiak, (Uniwersytet Opolski), Namysłowski okres życia Jana Skali,
15.10 – 15.30 Mgr Magdalena Pizarska – Przysiężna (Uniwersytet Opolski), Ochrona dziedzictwa kulturowego – pamięć o Janie Skali,
15. 30 – 16.00 Dyskusja i zakończenie konferencji

Jan Skala (1889-1945) - kalendarium życia:

1889 – 17 czerwca – Jan Skala urodził się w Njebjelčicach na Górnych Łużycach.. Uczęszczał do szkoły elementarnej w Pančicach, a następnie do seminarium dekanackiego i seminarium nauczycielskiego w Budziszynie. Z braku środków zmuszony jest podjąć naukę zawodu i pracę zarobkową.
1910 – debiutował jako poeta na łamach „Łužicy”
1916 – 1918 – służył w wojsku pruskim, w tym czasie publikował m.in. na łamach „Łužicy" Listy z wojny i „Wojskowe obrazki".
1919 – październik – współtworzy Łużycką Partię Ludową
1919 – grudzień – rozpoczął wydawanie w Běłej Wodzie „Serbskiego Dźenika"
1920 – przeniósł się do Budziszyna, gdzie podjął pracę w „Serbskich Nowinach". Współtworzy serbołużyckiego „Sokoła” i zostaje starostą jego pierwszego gniazda. W tymże roku opublikował pierwszy tomik wierszy pt. Srjódki (Okruchy)
1921 – przenosi się do stolicy Czechosłowacji, gdzie został redaktorem półurzędowego "Präger Presse"
1922 – wydano broszurę Skali Wo serbskich prašenjach. Přispomnjenja k serbskemu programej (O serbołużyckich problemach)
1923 – ukazał się kolejny tomik jego poezji, zatytułowany Škrĕ (Iskry)
1924 – „Serbskie Nowiny” drukują w odcinkach nowelę Stary Šymko  
1925 – jako współpracownik Związku Polaków w Niemczech, zaczął wydawać w Berlinie czasopismo teoretyczne Związku Mniejszości Narodowych w Niemczech pod nazwą „Kulturwille” („Wola Kultury”) przemianowane następnie na "Kulturwehr" ("Obrona Kultury").
1936 – władze niemieckie zakazały mu wykonywania zawodu dziennikarza
1936 – 1941 – Skala wraz z rodziną mieszkał w Budziszynie.
1938 – aresztowany przez władze niemieckie, więziony jest przez 8 miesięcy
1941 – wrócił do Berlina, jednak po jego wielokrotnym bombardowaniu wyjechał do rodziny żony w okolice Namysłowa.
1944 – 1945 – Skala wraz z rodziną zamieszkał w Dziedzicach skąd codziennie dojeżdżał do pracy w firmie "Elektroakustik". Nawiązał także współpracę z lokalnymi strukturami Armii Krajowej.